Alimentos locais, de calidade e sostibles: seguridade fronte aos riscos mundiais para a saúde

Nestes días vivimos momentos difíciles, debido aos cambios que a pandemia COVID-19 está a introducir na nosa vida diaria. A severidade e rapidez da expansión do Coronavirus implica a necesidade de adoptar medidas excepcionais, que afectan á cotidianeidade da poboación en xeral e que, en moitos casos, teñen que ver coa alimentación. Dende a Rede de Cidades pola Agroecoloxía pensamos que isto merece unha profunda reflexión, máis aló da resposta esencial, contundente e inmediata á crise sanitaria.

En primeiro lugar, a actual crise sanitaria resalta a importancia dunha boa alimentación como estratexia preventiva para a saúde. É fundamental que os poderes públicos concentren os seus esforzos en levar comida axeitad a toda a poboación:

  • Saudable: baseado en alimentos frescos de plantas, legumes, cereais, noces, redución de produtos animais e eliminación de alimentos procesados.
  • Sostible: que non contamina –como a agricultura orgánica, a gandaría extensiva e a pesca sostible– e que reforza a nosa saúde, reducindo a nosa exposición a toxinas e a través dun ambiente saudable.
  • Local e estacional: o que aumenta a calidade dos alimentos, reduce os desprazamentos e reforza as pequenas e medianas producións locais.

En segundo lugar, as medidas de illamento e peche de fluxos lévanos a destacar o papel da provisión de alimentos no medio local, fronte á seguridade alimentaria. É necesario fortalecer e protexer pequenas producións agroalimentarias locais e sustentables -agricultura familiar, agricultura ecolóxica, agroindustria artesanal, gandaría extensiva e pesca artesanal e sostible- e, especialmente, mulleres produtoras xa que xogan un papel fundamental para garantir un subministro de alimentos saudables e respectuosos co medio ambiente. Non en balde, a agroecoloxía foi recoñecida polas Nacións Unidas como a principal estratexia para alcanzar os obxectivos de desenvolvemento sostible da axenda de 2030.

O reforzo dos tecidos económicos locais e sostibles é un xeito de avanzar na reconstrución que despois da crise haberá que afrontar. Son estes tecidos locais de produción e distribución, de apoio entre persoas do mesmo territorio, os que están a soportar as moitas situacións ás que as administracións públicas non conseguen o seu apoio. Por iso, as administracións públicas terán que concentrar os esforzos no fortalecemento das canles locais de distribución, incluídos os mercados de comida e rúa, as asociacións de consumidores e as pequenas empresas. Á súa vez, habería que centrarse nunha compra pública para a axuda alimentaria que reforce a produción e distribución locais, que son as que proporcionan emprego estable, seguridade, calidade e cohesión social que hoxe máis que nunca precisamos.

Por todo isto, dende a Rede de Cidades para a Agroecoloxía queremos destacar o papel das políticas alimentarias locais para fortalecer as nosas comunidades ante crises como a de COVID-19. Entendemos a alimentación de calidade e sostible como un sistema básico e estratéxico de abastecemento para as nosas cidades e vilas, comparable ao subministro de auga ou enerxía. Hoxe é máis evidente que nunca que debemos coidar integralmente a saúde das persoas e o medio ambiente. E coidar tanto a comida de todas as persoas como as políticas alimentarias que levamos a cabo son claves esenciais para conseguilo.

A Rede de Cidades para a Agroecoloxía está integrada polas seguintes administracións locais:
Concello de Zaragoza (presidencia)
Concello de Valladolid (vicepresidencia)
Concello de Valencia (secretaría)
Concello de Murcia (vocalía)
Concello de Aínsa-Sobrarbe
Concello de Baztan
Concello de Cardedeu
Concello de Córdoba
Concello do Prat de Llobregat
Concello de Fuenlabrada
Concello de Godella
Concello de Granollers
Concello de Huétor-Vega
Concello de Madrid
Concello de Meliana
Concello de Navás
Concello de Pamplona-Iruña
Concello de Rivas-Vaciamadrid

Á súa vez, a Rede de Cidades pola Agroecoloxía dotouse dun Consello de Organizacións Sociais, integrado polas seguintes entidades:
Asociación Del campo al Cole
Alianza de Solidaridad Extremeña
Associació de Consumidors i Productors La Magrana Vallesana
CERAI (Centro de Estudios Rurales y de Agricultura Internacional)
Departamento de Geografía de la Universidad de Valladolid
ECODES
Federación Ben Magec-Ecologistas en Acción
Fundació Espigoladors
Fundación Entretantos
Fundacion Mundubat
Garúa S.Coop.Mad.
Grupo de investigación SEJ-179 Universidad de Córdoba / Instituto de Sociología y Estudios Campesinos (ISEC)
Justicia Alimentaria | Veterinarios Sin Fronteras – Vetermon
La Caravana de Shiva
Mercado Social de Aragón (MesCoop, cooperativa de servicios)
Observatorio para el Derecho a la Alimentación de España
Per l’Horta
Slow Food Zaragoza
Sociedad Española de Agricultura Ecológica (SEAE)
Unión de Agricultores y Ganaderos de Aragón UAGA-COAG